Afgelopen week op vrijdag zijn de laatste aardappelen gepoot. Mooie ovale vruchten met witte uitlopers, klaar om de eigen familie uit te breiden. En terwijl de aardappels de grond in gaan realiseerde ik me hoeveel energie er wel niet in zo’n knolletje zit. En hoe mooi hij dat kan verdelen. Een aardappel die in het vorige seizoen tussen juli en september uit de grond is gekomen, kaal en met minimale bescherming van schil, gaat vervolgens als eerste die schil produceren zodat de vijanden van buitenaf minder kans hebben om binnen te dringen. Dan verdeelt de knol zijn energie zodanig dat hij klaar is om bijna een jaar later weer de grond in te gaan om zich vervolgens op te offeren voor 8 tot 12 nieuwe aardappels zodat de soort verder kan groeien. Is dit niet iets waar we bij stil mogen staan als we allereerst de aardappel ontdoen van hun jas. Daarna koken zodat hij verteerbaar wordt voor ons en dan als de aardappel op ons bord ligt en dan al die energie aan ons geeft. Is dat niet iets om dankbaar voor te zijn, de eerst volgende keer dat je een vork in een aardappel zet. Vóór deze gedachte op vrijdag was er nog een andere gedachte. Eentje die eigenlijk jaarlijks terugkeert en die ik moeilijk te plaatsen vind. Het is een soort van druk en ik merk dat het me bezighoud. Dit moment van het jaar gebeurt er veel. Elke even week planten we plantjes in de tuin en de oneven weken proberen we te planten wat we zelf hebben voorgezaaid. Hiervoor mogen er op de natuurtuin bedden ingelopen worden en op de zelfoogsttuin mogen de bedden schoon. Dit is zowel erg leuk als tijdrovend en ik merk als ik tijdrovend type dat ik het een raar woord vind maar toch wel het meest duidelijk om het gevoel te verwoorden. Het is leuk / fijn om te doen omdat je de aarde aan je handen voelt... je raakt de tuin aan. Bewust. En is het niet zo dat iedereen dit eigenlijk wel fijn vindt die directe energie overdracht. Daarmee verwijder je de planten waar ze (de tuin) even geen energie aan hoeft te geven en je maakt het veld klaar voor de plantjes die ze mag verzorgen. Maar wat er tegelijk ook gebeurd, en helemaal met het weer van dit jaar, is dat de bedden die we al schoon hebben gemaakt ook weer bedekt worden met onkruid. Dit zorgt voor een bepaalde druk op de planten. Een druk waarvan ik me realiseer dat ik hem zelf opleg. Waarom mag het onkruid eerst niet groeien en waarom wil ik graag dat de bedden schoon en netjes zijn. Is dit voor mij of voor de tuin. Leuke overpeinzingen… en met die overpeinzing in m'n achterhoofd weet ik dat het goed komt. Dan nog een klein dingetje over de tomaat en muziek. Op maandag heb ik de tomaten gepoot in de tunnelkas. Het was warm dus de deuren open, eerst de jas uit en later kon de trui ook uit. Dan gaten scheppen, veel water erin, lavameel voor de mineralen, de tomatenplant in het plantgat en dan mooi toestoppen. Een heerlijk rustig werkje. De wind blies lekker door de kas en het was goed…. dacht ik. Totdat ik achterom keek. De tomaten hadden het zwaar. Ze gingen wat hangen en voelden slap en wat futloos aan. En het gevoel wat ik erbij had was dat de tomaten een ritme nodig hadden, een ritme om in het gareel te komen. Ik heb toen de deuren dicht gedaan en muziek voor ze gespeeld, gewoon via de telefoon. En of het nu komt door de muziek of dat de deuren dicht waren….. maar het hielp!. Ze rechten hun stam en waren klaar om te settelen. Wat ik vorige week al zei, dit zijn geluk momentjes.
Over de fazant, relatie en geluksmomenten
Eigenlijk wil ik graag verder gaan met waar ik vorige week over gesproken heb. Wanneer weet de tuin dat ze tuin is en over leiding nemen. Nu kun je denken wat heeft dat met een fazant te maken maar eigenlijk heel veel. Volgens mij had ik al verteld dat er fazanten op de natuurtuin zijn die veel (lees heel veel) plantjes aan-eten of zelfs opeten. Nu had ik maandag met een lieve vriendin afgesproken om hier eens over te praten en na dit alles te hebben gedeeld kwam de oplossing vanzelf. Fazanten zijn chaotische dieren. Je ziet ze van de akker naar de bosjes over straat rennen, druk heen en weer. Ze vliegen noch lopen. Kortom, een hoop chaos. Dus was de link vrij snel met de tuin gemaakt. Er is nog chaos op de tuin. Een chaos waar bijvoorbeeld een fazant prima in gedijt. Maar hoe word deze chaos weer rust. Hier had de zelfoogsttuin het antwoord op. Want naast dat ze rustig toekeek hoe de natuurtuin geboren werd, was er toch ook wel wat .. hmmm jaloezie is een te groot woord maar ik merk aan de groente dat het wat nonchalant groeide zo van ik groei toch wel dus hoef ik weinig moeite te doen. En dat ben ik niet gewend van ze. Onze groenten stralen en pronken. Dus daar zat iets. Wat we toen gedaan hebben is de tuinen gaan benoemen. De zelfoogsttuin is moeder geworden en de natuurtuin de dochter. Zo hoefde ze niet meer “jaloers” te zijn maar kan ze zorgen, trots zijn en alle kennis overdragen. Het moment dat we dit benoemd hebben begon het te golven, te stromen alsof het in beweging kwam om de juiste plek in te nemen. En donderdagmiddag was het daar. Dit noem ik de geluksmomenten. Het viel op zijn plek.. Er was rust en liefde. Dit soort momenten emotioneert mij tot op het bot. En voor mij betekend dat vrij zijn. Mogen voelen wat er is. Vrij zijn heeft voor mij niks te maken met veel geld, of geen hypotheek of leven in een hutje op de heide.. Nu vrij zijn is leven, voelen en ervaren in het nu. En de tuin laat me dit ervaren. En het eerste wat er nu in me opkomt is trots en dankbaarheid. Trots op mezelf dat ik deze stap heb gezet en dankbaar voor de tuin dat ze me deze lessen geeft. Het mooie wil dan ook nog dat ik samen met mijn moeder vrijdag de plantjes heb mogen poten. Samen de tuin voeden met nieuwe energie en liefde. Moeder en kind. Zoals de twee tuinen. Zorgend voor elkaar. Ook dit zijn geluksmomenten. En wat beleef ik deze intens.
Dan nog een leuk dingetje. Sinds donderdag is de fazant nog niet weer terug geweest. Ik denk dat hij niet meer kon aarden in tuin. En dat is okay. Buiten dat alles welkom is in de tuin. Zijn we geen chaos nodig, enkel schijnbare..
D/.
Over energie, natuurtuin en leiding nemen
We zijn vanaf 1 januari een nieuwe tuin begonnen. Althans, een nieuwe tuin naast onze bestaande tuin hebben we een stuk kunnen uitbreiden. Om in getallen te spreken zijn we van o,5 hectare naar 1 hectare grond gegaan. De nieuwe tuin was en is een mooi avontuur. Van de manier waarop we gaan tuinieren tot het verplaatsten van veel compost en ook het ontwerp was een mooie zoektocht. Maar na veel kruiwagens compost te hebben verplaatst is voorheen het weiland omgetoverd in een mooie tuin om groenten in te verbouwen. En dit hebben we met hulp van veel lieve vrijwilligers voor elkaar gekregen. Alleen is het wel zo makkelijk? Het stuk land wat lang heeft gediend als weiland begrijpt ze dat ze opeens groentetuin is geworden en dat er hele andere dingen van haar gevraagd worden. En hoe merk je dat het okay is wat je aan het doen bent en wat je verstoord hebt. Dit zijn dingen die momenteel door me heen gaan. Nu had ik afgelopen zaterdag een intervisie van de bio-dynamische vereniging en daar mag iedereen één vraag inleggen en de vraag die het meeste resoneert gaan we behandelen. Mijn vraag: wanneer beseft het stuk grond dat ze groentetuin is? Werd behandeld. En daar kwamen mooie gedachten uit. Eén daar van blijft wel heel erg hangen. Moet ik de eerste jaren de tuin leiden zodat ze weet wat ze mag doen. Als een kapitein op een schip. Nu was mijn gedachte hierover dat de natuur zelf de kapitein is en ik de matroos… maar dit klopt denk ik niet. Want ik ben degene die de tuin gecreëerd heeft. Dus ligt hier een opdracht voor me. Iets wat ik niet makkelijk vind. Dan de energie. Wat mij opviel bij start van de natuurtuin (zo noemen we de nieuwe tuin) waren 2 dingen. Het eerste is dat ikzelf een onuitputtelijke bron van energie beschikbaar had. Dit voelde goed. Zonder dat je je lichaam een opdonder geeft gewoon elke dag fit aan de dag beginnen en elke dag toch zo’n 22000 stappen achter de kruiwagen. Ik denk zelf dat dit komt omdat je het goeie pad bewandeld. Doen wat je op dat moment hoort te doen. Niet omdat het moet. Maar omdat het de bedoeling is. Voor mij valt het dan niet onder werk,maar onder leven. Het tweede wat opviel is dat de zelfoogsttuin rustig toekeek. Alsof ze in de gaten had wat er voor nodig was om de natuurtuin te beginnen en dus vroeg ze weinig en was tevreden. Super mooi om te ervaren. Toch heb ik wel gevoeld dat ik iets heb goed te maken omdat er zoveel energie naar de natuurtuin is gegaan. Als ik er nu zo over nadenk wat ik type, zou ik het fijn vinden als de twee tuinen 1 gaan worden. Maar waarom zie ik dat nog niet zo. Het zijn beide groentetuinen, letterlijk naast elkaar. Het is beide natuur… hmmm zou ik dit kunnen verbinden met elkaar? Jeetje.. wat kan ik nog enorm veel leren van de tuin.
D/.
Over lucht, verwachting en frequentie
Ik was laatst aan het wieden op de tuin. Na enkele velden te hebben gedaan was dan ook het tuinbonenveld aan de beurt. Ik merk dat ik dit elk jaar nog een ingewikkeld veld vind. Een tuinboon die zich erg stoer voor doet. Dikke stam, groeit wat grof weg en het zijn dikke peulen gevuld met een grote boon. Maar dat is enkel de buitenkant realiseer ik me net. De dikke stelen van de plant zijn hol van binnen en als ze een iets te harde duw krijgen knakken ze. De peulen zijn zeker dik maar de binnenkant is zo zacht als wol om de peul te beschermen tegen ”iets" van buitenaf. En als ik dit stukje nu zo schrijf, begrijp ik ineens waarom ik dit zo’n “moeilijke” plant vind. Alhoewel, moeilijk is niet helemaal het juiste woord. Misschien begreep ik de plant niet helemaal. Maar dat valt nu wel op zijn plek. De plant doet zich anders voor dan dat hij werkelijk is. Hmmm… mooie leermomentjes. Vandaag even een half uurtje tussen de tuinbonen gezeten en afgestemd op de groeiende tuinbonen. Maar ik begon over het wieden. Het tuinbonenveld was ook nodig aan een schoonmaakbeurt toe. Er zat best wat kleefkruid en brandnetel tussen. Dus op de knietjes tussen de rijen door….., en wat er dan gebeurd met een plant is vrij uniek. Het veld begint te ademen en er komt ruimte en lucht. Wat ontzettend mooi om te zien. Dit is toch precies wat er ook met ons gebeurd als we “opruimen”. In ons hoofd dan komt er zoveel rust en lucht voor terug. Er is dan weer ruimte om te groeien en te stralen. Zoals de Boeddha zegt: mediteer elke dag een keer, tenzij je het echt heel druk hebt…. Mediteer dan twee keer per dag.
De tuin begint nu echt te geven. Ik heb een hele tijd, en als ik eerlijk ben af en toe nog steeds, het gevoel dat we twee weken achterlopen. Bijzonder….achterlopen? Op welk schema? Die in m'n hoofd? Die ik ooit in een excel document heb gezet? Wat ik mee heb genomen van vorige jaren, is niet dat ik schema’s moet maken, of dat ik kan bepalen wanneer dingen gebeuren. Het aller dierbaarste wat ik heb geleerd is: Heb vertrouwen, het komt goed. Dit is vrij lastig als je om je heen kijkt en je meet jezelf aan andere mensen. Wat er toch af en toe in sluipt.. Ik merk namelijk dat als ik het vertrouwen omarm, dat de verwachting ook weg gaat. En de tuin doet het daar enorm goed op. Zonder verwachting komt er vrijheid! Vrijheid om te bewegen waar je in het moment van nu naar toe wilt. En dit geldt net zo goed voor mezelf als voor de planten. Daar komt ook nog eens bij dat elke dag als ik op de tuin kom, ik verwonderd ben. Hoe het groeit, wat ze geeft en tot uiting brengt. Voor mij zijn dit geluk momentjes. Kleine piekjes op de dag. Zonder verwachting, kijken we ook elke keer fris naar de groenten. Iedereen kent het wel. Even een kropje sla pakken… Rits het mes er onderdoor en in de tas. Maar kijk eens naar een krop sla als of je dit voor het eerst ziet. Elke blaadje van de plant krijgt evenveel energie. Eerst zo gegroeid dat de druppels regen naar de kern geleid worden, zodat het bij de worteltjes komen. Daarna vouwt elk blad zich om elkaar heen om juist de kern te beschermen. Daar waar de energie zit. Des te compacter (meer spanning), des te meer energie. Iets moois om bij stil te staan de eerst volgende keer als je sla oogst of uit de winkel haalt.
Dit jaar hebben we op het rustveld phacelia gezaaid. Dit is buiten e en groenbemester ook bloem. Bijenvoer genoemd. Bijen en andere insecten zijn doel op deze prachtige paarse bloemen. Al dit moois is me verteld door Esther van de tuin "het groeipunt". Dus phacelia: it is. Eind maart hebben we het veld met de phacelia, toch zo’n 65 m2 meter, ingezaaid. En ja, na een tijdje begon het mooi op te komen. Uiteindelijk kwamen er mooie paarse bloemen in. Op een klein stukje na. Aan de zijkant van het bed kwam ongeveer 1m2 niks op. Of dit is komt door de vele regen in maart of iets anders, ik heb geen idee… Maar dat dit een plek is waar een stoel hoort te staan is meer dan duidelijk. De “rust” stoel hebben we dit genoemd. Als je hier gaat zitten en je luistert, gebeurd er iets. Je stemt af op het gezoem van de vele bijen die in het bed tevreden rondvliegen. Je stemt jezelf af op een andere frequentie.. Zalig!!. Een rust die je door je hele lichaam voelt. Ik gun iedereen zo’n stoel. En mocht je hem niet hebben, die van ons staat voor je klaar. Je kunt uit je hoofd en naar je hart. Iets wat veel mensen nodig hebben.
Lieve tuin dank je wel en tot zo.
Over winterslaap, vogels en eerlijkheid
Een nieuwe blog, de eerste van dit jaar. Ik hoop er veel te schrijven dit jaar. Om de één of andere reden ging het afgelopen jaar moeilijk met de blog. Ik kreeg moeilijk de woorden achter elkaar om een zin te vormen. Dus heb ik het een poosje laten gaan. Nu, woensdagochtend op tijd naar de tuin gereden om alleen te zijn. Dat wil zeggen, qua mensen dan. Om me heen zijn de vogels druk aan het kwekken. Ik stel me zo voor dat ze aan het vergaderen zijn over welk plekje voor hún is het komend jaar. Het plekje waar ze een nestje kunnen bouwen en een familie kunnen starten. Lekker verscholen in de windkering of in één van de nestkasten die we opgehangen hebben. Er is veel veranderd in het bos. 2 jaar geleden toen we hier kwamen was het een wilde bedoening. In dat voorjaar hebben we er veel tijd aan gespendeerd om het "bewoonbaar" te krijgen. De container is gekomen en uiteindelijk natuurlijk de blokhut. Alles om het bos, naar ons inzicht, mooier te maken. Maar vinden de vogels dit ook? Is dát niet iets waar we vaker over na kunnen denken…? Zo zijn er na de storm van afgelopen winter heel veel bomen gevallen. Was dit ook gebeurt als we het bos met rust hadden gelaten? Waar ligt hier de balans? Op de tuin blijf ik altijd zeggen dat we op het gebied van de dieren zijn. Want ik krijg dikwijls de vraag: heb je geen last van konijnen, hazen, reeën enzo... Dus antwoord ik steevast.... we zijn op hun land en niet andersom. Maar waar ligt die grens? Hoe dominant ben ik nou eigenlijk? Moeilijke vragen vind ik. Als ik over de tuin loop dan is het gevoel goed, de insecten zijn lekker aan het wroeten in de aarde, de vogels fluiten er vrolijk op los en de kippetjes zijn de grond heerlijk aan het loskrabben met hun poten. Het voelt goed en vertrouwd! Misschien is dat wel de grootste graadmeter. Ook de tuin zelf voelt goed nu... Vorig jaar had ze het zwaar. Hier heb ik eerder ook al iets over gezegd. Dit jaar is het anders.. We hebben een soort snooze ingezet. Ik zal het proberen uit te leggen. Het is merkbaar dat aan het einde van het seizoen de tuin in slaap gaat. Ook persoonlijk merkte ik dat dit jaar meer dan ooit. De deken gaat over en de rust komt er voor terug. Een soort van herstel vind er dan plaats. Er is veel gegeven.. hard gewerkt.., en nu verdiende rust. Om de tuin dan niet wakker te laten schrikken en meteen veel te vragen zijn we nu, als eerste, begonnen met het maaien van de velden. En kleine wake up call…. Er gaat wat gebeuren…. Daarna, een week later, een dunne laag verse compost aangebracht. Dit kon zijn groencompost (licht verteerbaar) of potstalmest (zwaarder verteerbaar). Daarna dit vermengen met de laag eronder. Dit is een wekker. Maar wel een fijne. Want er is meteen de compost, meteen voeding... Dit laten we ongeveer vijf weekjes met rust... Vijf weken lang mag de tuin snoozen. Rustig uitrekken en wat gym doen. En dan, vanaf week 14, gaan we weer los. Dan gaan de plantjes weer de grond in en vragen we weer de juiste energie van de tuin. Uiteindelijk blijft het achteraf waarnemen en communiceren of het op deze manier werkt. Maar ik zou zelf graag op deze manier wakker willen worden na een winterslaap. En waarom zou de tuin dat dan niet willen.
Om nog even terug te komen op de winterslaap. Het is echt waar dat ik dit jaar meer dan ooit het gevoel heb van een winterslaap. Ik wil zelf vroeger naar bed en later uit bed, minimaal communiceren, zo weinig mogelijk mensen om me heen. Dit heeft me doen nadenken. Is dat niet normaal? We krijgen een groot deel onze eigen energie van de zon. Deze is er veel minder in de winter. Dus waarom vragen wij hetzelfde van onszelf het hele jaar rond. In de zomer is er meer energie dus laten we hem dan ook gebruiken en laten we het rustig aan doen en op spaarstand gaan in de winter. Volgens mij een eeuwenoude wijsheid.
Over wind, ontvangen en frequentie
Lang heb ik mij afgevraagd waarom is er wind? Nu begrijp ik dat dit een gekke vraag is en dat de wetenschap hier direct een antwoord op heeft. Maar de wetenschap... die geloof ik wel. Waarom is er wind? Is het niet gek dat je het gevoel hebt dat er ”iets" is wat van links naar rechts gaat zonder dat er iets te zien is, maar alleen door waar te nemen. Lang heb ik dat niet begrepen en heb er met veel mensen over gesproken. De meeste kijken je wat gekkig aan en beginnen dan over het theoretische gedeelte…. maar wat ik al zei, dat geloof ik wel. Na lang overpeinzen kwam ik erachter dat alles begint en eindigt met wind. Elke levenscyclus (deva) begint met wind. Een groente die aan het einde van zijn levenscyclus is, laat zich vallen en het zaad word meegenomen door de wind en het valt op de plek waar het hoort. Ook zorgt de wind er vervolgens voor dat het toegedekt word met zand. Met behulp van vriend regen en zon kan er een nieuwe groente groeien voor het volgend seizoen. Dit doet me denken aan 2 jaar geleden hoe pittig ik het toen ook had, je het gevoel hebt dat je af en toe wel kunt omvallen. De wind zorgt voor je en laat zien/voelen dat er weer een nieuw begin is en een nieuw pad wat je kunt bewandelen.
Dit jaar kon je duidelijk zien aan de tuin dat het ritme is verstoord. Het ritme wat normaal een mooie golfbeweging is, wat weer ontstaat uit kleinere golfbewegingen, ritmes of frequenties. Doordat het lang koud bleef en het zelfs nog vroor in mei lag de tuin voor haar gevoel achter op schema. Dus ging ze hard aan het werk. Hard aan het werk om de verwachting in te vullen. De verwachting die ik bij haar neergelegd heb. Hierdoor was er niet een mooie curve maar een piek in de cruve. Dit zorgt voor onrust en stress. Want een piek heeft ook een dal nodig om in balans te blijven. Hier zit voor mij een dubbele leerschool in: 1. verwacht niks, geniet van het moment dat zich aandient en omarm het. 2. is het leven niet veel mooier zonder pieken en dalen? Ik denk dat de schoonheid te vinden is in het midden, zonder verwachting, zonder oordeel, zonder haat maar gewoon het zijn van het zijn. Dit is lastig merk ik en de tuin laat me dit elke dag weer zien. Elke dag geeft ze en geeft ze. Het enige wat ik hoef te doen is het ontvangen. Er zijn steeds vaker momenten dat het lukt om dit te ontvangen. Dan word m'n hoofd kalm, m'n lichaam relaxt en de glimlach op mijn gezicht is geboren. Die momenten probeer ik aan elkaar te knopen en de tuin te omarmen.
Tot morgen lieve tuin.
Over in je hoofd, gevoel en de tuin
Het is een lange tijd geleden dat ik een blog geschreven heb. Wat ikzelf erg jammer vind, want het geeft me veel. Dingen op te schrijven zoals ik ze meemaak, voel of in m'n hoofd zeven.. Waarom vanaf nu dan weer wel? Zoals ik in de laatste blog beschreef was ik onzeker. Onzeker over wat ik moest doen, onzeker in de communicatie met de tuin, onzeker in m'n hoofd. Wat er gaande was, was dat ik te veel in m'n hoofd zat in plaats van te luisteren en te handelen naar m'n gevoel. Misschien nog beter omschreven: te luisteren en te voelen wat de tuin nodig heeft. Alles wat ik vorig jaar geleerd heb, wilde ik toepassen en alle mooie momenten herbeleven. Want wat was het mooi. Alleen werkt het niet zo !! Je hoeft je niet vast te klampen aan mooie momenten. Je hebt ze immers al beleefd. Natuurlijk leer je dingen, maar uiteindelijk zijn het meer de ervaringen die je meeneemt in je rugtas die van waarde zijn. Begin dit jaar had ik een mooi zaaischema voor het hele jaar gemaakt (houvast……. dacht ik) Elke week stond erin beschreven wat er gezaaid moest worden voor een mooie continue oogst. Het begon in maart. Alleen de tuin was hier nog helemaal niet klaar voor. Het was lang koud en guur en de tuin was nog heerlijk aan het snoozen, zich aan het voorbereiden op een korter, heftiger seizoen. Maar het schema…. en dus m'n hoofd, zei het. De zaden gingen in de grond. Er gebeurde weinig en ik merkte (achteraf) dat ik mede hierdoor de connectie verloor. Erg vervelend want dit maakt je wiebelig en onzeker. Nu komen er veel mooie mensen op de tuin. Eén van deze mensen zei de magnifieke woorden op het juiste moment: ”het hoofd is alleen voor de indeling, je hart is van de communicatie." Wat een mooi eureka moment. Dit zijn die momenten dat alle knopen uit het snoer vallen en het weer begint te stromen. Zo zat er ook al een tijdje een zin in m'n hoofd die ik ken van mijn broer: " mensen mogen uit hun hoofd naar hun hart”. Het enige wat ik had kunnen doen is het woord mensen veranderen in "ik" Zo ontzettend fijn om weer te voelen hoeveel de tuin geeft en dat er weer communicatie is. De tuin is een helend orgaan merk ik. Ietwat langzaam op en neer gaand, ademend. Als je in de flow meebeweegt geeft ze zoveel meer dan alleen voeding. Uiteindelijk, wat is mooier dan deinen en meebewegen op de golven.
Dank je tuin voor alle mooie lessen die ik van je ontvang.
Tot straks.
Over kabouters, hulp en onzekerheiddeel2
Ik heb een nieuw woord geleerd. Van m'n schoonouders heb ik het boek over kabouters van Rien Poortvliet gekregen. Kan me herinneren dat dit boek vroeger ook in de kast stond bij mijn ouders en dat het me toen de tijd al erg intrigeerde. Buiten dat de tekeningen geweldig zijn, is ook de nauwkeurigheid in uitleg groots. Uit dit boek viel mijn oog op een woord. ”Zekeren". Letterlijk vertaald: langdurig scherp, luisterend kijken. Dit is een woord wat ik heb geleerd voor op de tuin. En wat ik vaak gebruik om te leren. In alle rust kijken, zonder ergens van uit te gaan, zonder einddoel, gewoon rustig luisterend kijken. Vanaf nu ga ik zekeren.
Dan kom ik op een onderwerp waar ik al vaak over geschreven heb. Hulp. Dinsdag was het aardappelpootdag. Het is hartverwarmend dat er leden zijn die "gewoon" komen helpen, omdat ze het leuk vinden om op de tuin te zijn. Ik type dan wel ”gewoon" maar dit voelen we totaal niet zo. We blijven dit zeer bijzonder vinden. Maar ook hoorde ik vandaag de andere kant. Onder een kopje thee vertelde een lid: ' Zwaantje heeft mij door de Corona geholpen'. Ze verdelde dat haar man en zij veel samen thuis zijn en verder eigenlijk nergens komen. Alleen op de tuin tijdens de dagelijkse wandeling. Dit raakt me merk ik... Een mooie uitspraak over mijn oma en de tuin.
Twee week geleden heb ik een stukje geschreven over onzekerheid, een trending topic in m'n hoofd. (en nog steeds) Ik praat er veel over om het open te houden en veel over te leren. Nu kreeg ik woensdagavond van een wijs man een toffe vergelijking, die ik erg pakkend vond. Hij zei: wat ik hoor zeggen klinkt iets als parachute springen.De eerste 3 keer spring je gewoon….. alles is te gek en komt goed. Puur en alleen op de beleving. Als je daarna nog vaker springt, komt een stem die zegt: Oeh... zit dit wel goed, gaat m'n shute wel open?. Wat nou als.... Dit komt doordat de kik eraf is en er kennis voor in de plaats komt. Nu zette me dat aan het denken.. Gaan kennis en onbevangenheid samen?
Over onzekerheid, spiegel en vrijheid,
Wat is vrijheid? Een onderwerp dat misschien wel actueler is dan ooit. Nu wil ik er geen wereld-onderwerp van maken, want het liefst schrijf ik over wat ik tegenkom op de tuin. Dus vrijheid... De betekenis van dit woord verandert vaak voor mij. Zo was de betekenis twee jaar geleden iets voor mezelf beginnen waar ik helemaal achter sta en doen wat ik wil. Hier kom ik een beetje van terug. Natuurlijk heb ik een idee hoe we met groenten om kunnen gaan doordat we een tuin zijn begonnen. Of koffie en thee drinken wanneer ik wil en hoelang ik wil. Maar geeft dit nu vrijheid? Ik denk nu dat de vrijheid niet om je heen zit maar veel dichterbij. In jezelf. Als je dichtbij jezelf kunt zijn zonder te oordelen. Zonder extreem hard te zijn of zelfmedelijden te hebben. Met andere woorden, je ego accepteren en er niet naar leven. Ik geloof dat je dan dichtbij de vrijheid bent. Ik zie deze vrijheid aan de tuin. De tuin is een levend orgaan die bij zonsopkomst uit-ademt en bij zonsondergang in-ademt, elke dag weer dezelfde cyclus. En het moment dat wij iets poten, noem een appelboom, zal de tuin niet oordelen of deze klein of groot is. De tuin helpt het boompje mee groeien zodat ze sterk wordt en vruchten kan dragen. Dit is een mooi streven denk ik.
Mooie woorden komen vaak onverwacht, zo zei iemand op de tuin tussen neus en lippen door: "Aan de eind van de dag is er maar één iemand die je recht in de ogen aan hoeft te kijken en dat is degene die je na het tandenpoetsen in de spiegel ziet”. Dit vind ik zo'n absurd mooie waarheid. Voor mij zit dit in de kleine momenten van sjoemelen. Ach, ik meet de plantafstand niet uit, komt zo ook wel goed. Eerst schoffelen en dan planten komt niet uit, het is al zo druk. Het is allemaal goed…, maar aan de eind van de dag zie je twee ogen in de spiegel.
Het laatste stukje gaat over onzekerheid. Iets waar ik best wel wat last van heb de laatste tijd. Vorig jaar een mooi jaar gehad, bijna mooier dan waarop we hoopten. Voor het komende jaar heb ik deze winter, met alle kennis van afgelopen jaar, een strak plant en zaaischema gemaakt. Hier staat per week in beschreven wat er gezaaid en gepoot moet gaan worden. Alle stekjes zijn voor het hele jaar al besteld (als je bio stekjes wilt inkopen moet dit ook vroeg, anders vis je vaak achter het net). Nu komen er momenten dat we volgens het schema moeten poten of zaaien terwijl de natuur anders zegt.. regen of zelf sneeuw. Dus stellen we het uit, alleen merk ik dat dit een soort frictie meebrengt. Want uiteindelijk moet het wel tijdig de grond in. Om de balans te vinden, om een schema te volgen zonder dat het moeten wordt, is een uitdaging. Met andere woorden, de balans te vinden tussen kennis gebruiken en de natuur te observeren is de ultieme uitdaging.
Over helden, haast en morgen
Een held.. wat is dat? Hoe werkt dat? Wat is de definitie van zoiets. Er zijn best veel mensen waar ik graag van leer, maar misschien is "met aandacht volgen" ook een mooie omschrijving. Een kleine greep wil ik toch graag benoemen: Alain Passard, Pierre Gagnaire, m'n broer, Magnus Nilsson, Stromea, Eric Corton, Alexander McQueen of Matthew McConaughey. Dit zijn toch mensen waar ik direct energie van krijg. Als ik iets van ze lees, hoor of zie wil ik opstaan en gaan creëren. Maar dan is er ook een buitencategorie. Ik noem dat een held. Herman van Veen. Ik zag hem, en ik hoop vele met mij, zaterdag in het tv-progamma Matthijs gaat door. De woorden van hem (Herman dus) komen, zonder dat het heel erg creepy wordt, binnen. Het zijn kleine wijsheden achter elkaar, die zinnen worden. Al heb ik wat moeite met het woord “held”. Het voelt alsof je iemand hoger dan jezelf plaatst wat eigenlijk best wel gek is. Misschien is het zo wel het mooist omschreven: Als ik later groot ben, en ik mag mensen op zo'n mooie manier inspireren, wat zou ik dan trots zijn! Of zou het dan normaal zijn. Ik hoop het niet..
Dan haast…. Wat blijft dat toch een lastig iets om afscheid van te nemen. Ik heb het erg gemerkt in de winterperiode, de periode waarin ik minder op de tuin was. Een rare dagelijkse sleur komt in plaats van de rust en de focus die de tuin meebrengt. Zou je er los van kunnen komen? Nu alles op de tuin weer begint, komen de afspraken ook weer….. Deze afspraken nemen vaak een tijd met zich mee. Dat begint te blokkeren merk ik. Bij een afspraak van 14.00 uur en niet aanwezig, is er toch iets in me wat zegt waar blijft hij/zij. Misschien wel een beetje irritatie. Waarom is de tijd zo belangrijk? Het gesprek verandert niet als het een half uur later begint. Wat in ieder geval helpt merk ik, om het van tevoren al te benoemen: doe maar rond 14.00 uur. Of zelfs: kom maar in de middag. Dit geeft zo veel meer ruimte en daardoor voel ik eigenlijk minder druk en haast.
Ik wil dan toch graag eindigen met Herman van Veen. Vast item bij Matthijs is de vraag: "Wat maakt het leven de moeite waard”. En nog vóórdat Matthijs is uitgesproken zegt Herman: morgen, het feit dat dat er is, en dat morgen de antwoorden komen op de vragen die zo moeilijk te stellen zijn. Herman een held? Wat denk je zelf.
